Milli Məclisin (MM) İntizam komissiyasının sədr müavini, Ana Vətən Partiyasının (AVP) sədri Fəzail Ağamalının müsahibəsinin davamını təqdim edirik:
– Fəzail bəy, ötən ilin sonlarından bir sıra yerli icra hakimiyyətlərində başlanan həbs dalğası son bir ayda mərkəzi icra hakimiyyətlərinə, nazirliklərə qədər uzandı. İcra başçıları ilə yanaşı, bir sıra dövlət qurumlarının-Mədəniyyət Nazirliyinin (MN), Dövlət Sərhəd Xidmətinin (DSX) və Xarici İşlər Nazirliyinin (XİN) rəsmiləri gözaltına altına alındı, həbs edildi. Hələlik XİN-də keçirilən əməliyyatın təfərrüatları, nəticələri tam açıqlanmasa da, orada da həbslərin olduğu deyilir və təkzib olunmur. Qeyd edək ki, hər üç qurum da çox vacib, strateji qurumdur, mədəniyyətin keşiyində dayanmalı olan MN, sərhədlərin keşiyində dayanmalı olan DSX və xarici siyasətimizin, xarici təhlükəsizliyimizin keşiyində dayanmalı olan XİN…Əgər bu qurumlarda bunlar yaşanırsa, o zaman digərlərindən nə gözləyək, şəxsən Siz nə gözləyirsiniz?
– Əslində, dəyərli jurnalistlərimizin suallarına vermiş olduğum cavablarımda, istər ayrı-ayrı açıqlamalarımda, istərsə müəllif yazılarımda ölkə Prezidentinin 2018-ci ildən başlayaraq həyata keçirdiyi islahatların mahiyyəti üzərində geniç şəkildə dayanmışam. Eyni zamanda belə bir fikri söyləmişəm və bir daha xatırlatmaq istərdim ki, bu islahatların içərisində korrupsiya və rüşvətxorluğa qarşı mübarizə xüsusi yer tutur. Ölkə Prezidentinin həyata keçirmiş olduğu islahatlar ciddi hədəflərə yönəlib. Söhbət Azərbaycanın bütün istiqamətlərdə və sahələrdə daha da güclənməsindən gedir. Onun dövlətçilik immunitetinin  möhkəmlənməsindən gedir. Beynəlxalq nüfuzunun artmasından gedir və Azərbaycanı yaxın zaman kəsiyində dünyanın inkişaf etmiş ölkələri səviyyəsinə çıxmaqdan gedir. Amma bu cür ciddi xarakter daşıyan hədəflər, əlbəttə, tələb edir ki, islahatlarla bərabər, həm də bu islahatların aparılmasına maneçilik törədən, onun effektini zəiflədən, əslində deyərdim ki, bütün mənalarda dövlətçiliyimizə böyük problemlər yaradan korrupsiya və rüşvətxorluğa qarşı mübarizə ciddi önəm kəsb edir. Bu baxımdan, artıq həyata keçirilən tədbirlər bəllidir və bəziləri elə güman edirdilər ki, bu, dekortiv xarakter daşıyır, müvəqqəti mahiyyət kəsb edir, görüntülərdir və sairə.
Lakin dəfələrlə söylədiyimizi bir daha təkrar edirəm ki, əslində heç bir halda belə deyil və islahatların tərkib hissəsi kimi korrupsiya və rüşvətxorluğa qarşı mübarizə sistemli və ardıcıl mahiyyət daşıyır, korrupsiya və rüşvətxorluq tamamilə, yazıların birində söylədiyim kimi, demontaj edilir. Bəli, vaxtilə bunu himayə edən yüksək səviyyəli məmurlar idi…İllər boyu Prezident Administrasiyasının (PA) rəhbəri olan Ramiz Mehdiyev səviyyəsində nəinki bu himayə olunurdu, onun özü baş korrupsioner kimi fəaliyyət göstərirdi, özünün şəbəkəsini yaradırdı. Böyük biznes imperiyasını formalaşdırırdı. Və ölkə Prezidenti işğal olunmuş torpaqlarımızın azad edilməsi üçün böyük siyasi iradəsini ortaya qoyub. Bu baxımdan, fəaliyyətinin, enerjisinin, vaxtının xeyli hissəsini buna yönəltdiyi, Azərbaycanı beynəlxalq səviyyədə gücünü artırdığı bir zaman kəsiyində, yəni, daxildə gizlin olaraq bu cür korrupsiya və rüşvətxorluq himayə olunur və demək olar ki, bu, cəmiyyətin bütün tərəflərində özünü bir xərçəng kimi göstərirdi. Ona görə də artıq islahatlardan keçən zaman kəsiyində, dediyiniz kimi, təkcə ayrı-ayrı rayonların icra başçıları və onların ətrafı deyil, digər yüksək ranqlılar da bundan nəsibini alıblar. Bu hələ də gedəcək, davam edəcək.
Mən düşünmürəm ki, bu sahədə də iş dayanıb və üç mühüm sahədə-mərkəzi icra orqanlarında da rüşvətxorluğa və korrupsiyaya qarşı mübarizə artıq göz önündədir. Aparılan bütün bu işlər, həyata keçirilən tədbirlər, yəni, korrupsiya və rüşvətxorluğa qarşı aparılan mübarizə cəmiyyətimiz və xalqımız tərəfindən çox yüksək səviyyədə qiymətləndirilir, dəyərləndirilir və qəbul edilir. İndi baxın. Vaxtilə mən həm Mədəniyyət Nazirliyi ilə bağlı, həm də DSX ilə bağlı fikirlərimi söyləmişəm. Təəssüf edirəm ki, Azərbaycanın son dərəcə ciddi bir qurumu, həm də siyasi qurumu ola Xarici İşlər Nazirliyində də belə hallar artıq üzə çıxarılır. Onsuz da Elman Məmmədyarovun əməlləri bəlli idi. Mən vaxtilə onun haqqında ciddi fikirlərimi söyləmişdim-Milli Məclis səviyyəsində. Siz də bir jurnalist kimi orada iştirak edirdiniz. Onun istefasını tələb etmişdim. Onu istefaya çağırmışdım-Azərbaycanın dövlətçiliyi naminə. Ancaq bu, əksinə timsah təbəssümü ilə yenə də öz işləri ilə məşğul idi və orada hətta ayrı-ayrı vəzifələrə gedənlərdən pul alınır, rüşvət əldə edilir, rüşvət götürülür, nazirliyə ayrılan pullar ən müxtəlif şəkildə silinir, korrupsiya adi hal almışdı. Başqa bir tərəfdən isə Məmmədyarov yumşaq, malalayıcı fəaliyyəti ilə Ermənistanın Azərbaycana qarşı işğalçılıq siyasətini daha kəskin notlarla dünya ictimaiyyətinə çatdırmaqda acizlik göstərən bir mövqe nümayiş etdirirdi.
İndi artıq görünənlər deşifrə olundu, gümanlar üzə çıxdı və mən tamamilə əminəm ki, daha ciddi mahiyyət kəsb edəcək. Araşdırmalar aparılır, indi baxaq görək burada hansı cinayət əməllərinə yol verilib. İlkin məlumatlara görə, 7-8 nəfərin saxlanılması deyilir. İndi bu nə dərəcədə dəqiqdir, nə dərəcədə dəqiq deyil, bunu, əlbəttə, söyləmək indiki halda çətindir. Hər halda yaxın vaxtlarda mənə elə gəlir ki, Dövlət Təhlükəsizlik Xidməti bununla bağlı açıqlamasını verəcək. Hər kəs öz taleyini yaşayır. Hər bir insan vəzifəyə gələndə məsuliyyətini dərk edib dövlətin, dövlət başçısının ona etimadını yüksək qiymətləndirib, millətinə və dövlətinə sədaqətlə xidmət etməyi özünə şərəf bilməlidir. Yoxsa vəzifə bir çox məmurlar, yüksək çinlilər ac qurd kimi daraşırlar dövlətin büdcəsinə. Rüşvətxorluq geniş miqyas alır. Ona görə də problemlər, əlbəttə, bizi çətin vəziyyətə qoyur, dövlətimizi çətin vəziyyətə qoyur. Ona görə də bu insanlara qətiyyən güzəşt ola bilməz və ümidvaram ki, güzəşt olunmayacaq…
– Siz Ramiz Mehdiyevin adını daha çox qabartdınız. Amma məlumdur ki, o, daha çox yerli icra hakimiyyətlərinə, icra başçılarına nəzarət və bir çox hallarda himayədarlıq edirdi. Ancaq adları çəkilən qurumlar və onların rəhbər şəxsləri Mehdiyevin nəzarətindən kənarda idilər, başqa qanadların təmsilçiləri sayılırdılar…
– Mən, əlbəttə, istəməzdim ki, kiminsə rolunu daha çox şişirdim, kiminsə rolunu aşağı səviyyədə qiymətləndirim. Bunu istəməzdim. Əgər Ramiz Mehdiyev əlinə böyük səlahiyyətlər cəmləyib, ən müxtəlif iclaslarda, müxtəlif yerlərdə ölkənin Konstitusiyası ilə təsbit edilən ikinci, üçüncü şəxsini belə küncə sıxmağa çalışır və buna nail ola bilirdisə, deməli, digər nazirliklər də, digər mərkəzi strukturlar da, təbii ki, onun himayəsindən uzaqda deyildi. Baxmayaraq ki, Xarici İşlər Nazirliyi fərqli bir qurumdur, Ramiz Mehdiyevdən daha az asılı olan bir nazirlikdir, ancaq hər halda onun yaratmış olduğu şərait, mühüt, eyni zamanda da, Xarici İşlər Nazirliyində özünü ifadə etməkdəydi. Ramiz Mehdiyevin əlləri çox uzun idi. Onun təsir göstərmədiyi nazirlik və struktur ölkədə yox idi.  Bunu birmənalı bilmək lazımdır. Ancaq əlbəttə ki, Xarici İşlər Nazirliyində baş vermiş olan hadisələrin hamısının günahını mən Ramiz Mehdiyevdə görmək istəməzdim. Yəni, onunla əlaqələndirmək istəməzdim. Bu, doğru olmazdı.
Hər bir nazir, təbii ki, özünün şəxsi keyfiyyətləri ilə, xarakteri ilə, mövqeyi ilə dövlətçiliyə və xalqa sədaqəti ilə fərqlənən insanlardır. Elə strukturlar var ki, elə rəhbər şəxslər var ki, doğurdan da, onlar bütün ruhu ilə dövlətçiliyimizə bağlıdırlar, korrupsiya və rüşvətxorluqdan uzaqdılar, özlərinin fəaliyyətlərini dövlətçilik prinsipləri üzərində qurublar, fəaliyyətlərini göstərmişdilər və göstərməkdədilər. Lakin elələri də var ki, Elmar Məmmədyarov kimi insanlar, bunlar üçün dövlətin ona vermiş olduğu imkanlardan şəxsi maraqları üçün sui-istifadə edərək, var-dövlət toplamaq, külli miqdarda sərvət əldə edib, gələcək həyatlarını daha yüksək səviyyədə qurmaq baxımından fərqlənirlər və düşünürlər belə həyat tərzinə malikdirlər. Ona görə burada fərdi yanaşmanı önə çəkərək demək istərdim ki, Məmmədyarov xarici işlər naziri kimi ən pak insanlardan, ən pak nazirlərdən biri olmalı idi. Çünki xarici işlər nazirinin özü bunu tələb edir. Bu vəzifənin fəlsəfəsi, bu vəzifənin daşıdığı yük, məsuliyyət edir ki, o, təmizin təmizi olmalıdır. Pak olmalıdır ki, öz işini yüksək səviyyədə qura bilsin. Həm də xüsusi olaraq onu demək istərdim ki, bu cür insanların, ümumiyyətlə, təminatı kifayət qədər yüksək olur. Bu da var. Ancaq tamahkarlıq və şəxsi mənfi keyfiyyətlər bu insanları bu cür fəlakətli sonluğa gətirib çıxara bilir və artıq bundan sonra o həyatının hansı anlarını yaşayacaq, bunu təsəvvürünə gətirməlidir və bu acı taleyini bundan sonra yaşamalıdır.
– Adları çəkilən şəxslər, vəzifəsindən kənarlaşdırılan Əbülfəs Qarayev, o cümlədən, Məmmədyarov və digəri gələcək dönəmdə həbs oluna bilərlərmi?
– Bu, təbii ki, istintaqın predmetidir. Ancaq bir şey var ki, mədəniyyət naziri, nazirlikdə baş verən hadisə ilə bağlı mövqeymi bildirmişdim və indi də təkrar etmək istəyirəm ki, əgər istənilən bir nazirlikdə, strukturda çalışan idarə rəisləri, müavinlər rüşvətxorluq və korrupsiya ilə məşğuldursa, boğaza qədər bu cinayətin içindədirsə, əgər bundan nazirin xəbəri yoxdursa, düşünürəm ki, çox sadəlövhlük olar. Buradan iki cür nəticəyə gəlmək olar: Birincisi, bəli, o, nazir öz tabeçiliyində olan insanlara nəzarət edə bilmir, bunun özü də bağışlanmazdır. Və yaxud, bu cinayət işlərinin baş verməsində onunla bərabərdir. Mən düşünürəm ki, ikinci daha əsaslı və güclü versiyadır, həqiqətə daha çox yaxındır. Ona görə də indi istintaq gedir, baxaq görək istintaqın nəticələri nə deyir.– Belə fikirlər də səsləniir ki, bəs bunlara niyə dözülürdü və ya Mehdiyevin niyə AMEA-da qalmasına dözülür?
– Mən yuxarıda da söylədim ki, 2018-ci ildən sonra başlamış olan islahatlarda korrupsiya və rüşvətxorluğa qarşı mübarizə xüsusi önəm kəsb etdi. Bir daha müəllif yazımda olan bir məqama qayıtmaq istəyirəm ki, Ramiz Mehdiyev icra administrasiyanın rəhbəri olduğu zaman kəsiyində əlində hədsiz böyük hakimiyyət cəmləşdirmişdi. Və o, onun sözündən çıxanı, iradəsinə tabe olmayanı ən müxtəlif şəkildə cəzalandırmağı bacarırdı. Yəni, şərlə, böhtanla, qurmuş olduğu tələ ilə, intriqalarıla, qarşıdurmalarla həmin insanı sıradan çıxarmağı bacarırdı. Ona görə də ondan hər kəs çəkinirdi və o baş korrupsioner kimi fəaliyyət göstərirdisə, digərləri də təbii ki, fəaliyyət göstərir və onun tapşırıqlarını da yerinə yetirdilər. Bax belə bir zaman kəsimində, ölkənin bütün istiqamətlərində effektiv islahatlarların aparılması üçün məhz hakimiyyətin hər bir qanadında islahatların aparılmasına ehtiyac var idi. Bu islahatların aparılmasında kadr islahatları mühüm əhəmiyyət kəsb edirdi. Ölkə Prezidentinin 2018-ci ilin Prezident seçkilərindən sonra hökumə yenidən təşkil edildi. Ora təmiz imici olan müasir dünyagörüşünə malik və müstəqillik dövründə formalaşan, kifayət qədər idarəçilik koridorlarından keçib artıq müstəqil fəaliyyət göstərmək kimi vacib keyfiyyəti özündə ifadə, əxz edən kadrlar, mütəxəssislər yüksək vəzifəyə gətirdi. Hökuməti onlardan formalaşdırdı.
Xüsusi olaraq ölkə daxilində korrusiya və rüşvətxorluq hallarının aradan qaldırılması üçün son dərəcə mühüm bir addım atıldı. Konstitusiyada vitse-prezidentlik institutunun yaradılması təsbit edildi. Hər zaman ölkə Prezidenti ilə birgə, qoşa addımlayan, kifayət qədər idarəçilikdə təcrübə toplayan, dövlətimizə sədaqət nümunələrindən biri kimi dövlət başçısı ilə çiyin-çiyinə fəaliyyət göstərib, Azərbaycanın problemlərinin həllində böyük fədakarlıq göstərən Mehriban xanım Birinci vitse-prezident təyin olundu və Ramiz Mehdiyevin səlahiyyətləri xeyli dərəcədə məhdudlaşdırıldı. Mehriban xanımın gəlişi ilə artıq həmin şəbəkələşmiş korrupsiya və rüşvətxorluq piramidası sökülməyə başladı. Ramiz Mehdiyevin PA-dan gedişindən sonra da baxın bütün bu hallar baş verdi. Maraqlıdır ki, ölkədə eyni zamanda, radikal müxalifətin də bu gün səsi çıxmır. Çünki onu idarə edən, koordinasiya edən “boz kardinal” artıq səlahiyyətlərindən məhrum olub. Baxmayaraq ki, yenə yerində sakit durmur və istər-istəməz bu məsələlərin hansı bir şəkildə izahın verməyə çalışırıqsa, o gəlir bir nöqtədə-Ramiz Mehdiyev amilində cəmləşir. Bu baxımdan, demək istəyərdim ki, məhz Nazirlər Kabinetində, Prezident Administrasiyasında, Milli Məclisdə aparılmış islahatlar imkan verdi ki, ölkə rahat nəfəs almağa başlasın.
Dövlət quruculuğu ciddi şəkildə irəliyə getsin, eyni zamanda, bütövlükdə dövlətimizə böyük, ciddi problemlər yaradan, islahatların keçirilməsinə mane olan korrupsiya və rüşvətxorluğa qarşı mübarizə də islahatların bir elementi kimi bu gün çox aktualdır. Bunun başqa izahı yoxdur. Yəni, islahatlar gedirsə, islahatların bir elementi kimi korrupsiya və rüşvətxorluğa qarşı mübarizə aparılmalıdır. Bunun artıq baş himayəçisi yoxdur. Ona görə ki, himayə edən, buna mane olmağa çalışan adam yoxdur. Əksinə, bu gün ölkənin, ölkə Prezidentinin komandası – söhbət hüquq-mühafizə orqanlarından gedir, söhbət Prezident Administrasiyasından gedir- Prezident və Birinci vitse-prezidentin rəhbərliyi altında bu gün həm də rüşvətxorluq və korrupsiyaya qarşı mübarizəyə səfərbər olunub, bu hallara qarşı çox amansız müharibə elan edilib. Bu, ölkə Prezidentinin özü tərəfindən önə çəkildi ki, artıq biz rüşvətxorluq və korrupsiya qarşı barışmaz və ardıcıl müharibə aparırıq, mübarizə edirik.